فرهادی در کنار «فلینی»، «برگمن» و «کوروساوا»

اصغر فرهادی با کسب دومین جایزه اسکار نام خود را در کنار بزرگانی ماندگار کرد که بیش از یک بار برگزیده اسکار خارجی شده‌اند.

در طول تاریخچه ۶۰ ساله شاخه بهترین فیلم خارجی جوایز سینمایی اسکار، «فدریکو فلینی» و «ویتوریو دسیکا» کارگردانان نامدار ایتالیایی هر کدام با ۴ جایزه پیشتاز بی‌رقیب این بخش از جوایز اسکار هستند.

«فدریکو فلینی» در سال‌های ۱۹۵۶ (جاده)، ۱۹۵۷ (شب‌های کابیریا)، ۱۹۶۳ (هشت و نیم) و ۱۹۷۴ (امارکورد) توانسته جایزه شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی جوایز اسکار را از آن خود کند و از این حیث رکورردار باشد.

«دسیکا» در سال‌ ۱۹۴۶ برای «واکسی»، در سال ۱۹۴۹ برای «دزد دوچرخه»، در ۱۹۶۳ با فیلم «دیروز امروز فردا» و در سال ۱۹۷۱ با «باغ فینزی کوینتینی» جایزه اسکار خارجی را از آن خود کرده که البته دو جایزه اول در فاصله سال‌های ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۵ رقم خورده که جایزه اسکار جنبه رقابتی نداشت و هر سال به یک فیلم به صورت افتخاری اعطاء می‌شد.

«اینگمار برگمن» کارگردان بزرگ سینمای جهان نیز سه بار برای «چشمه باکره» (۱۹۶۰)، «هم‌چون در یک آینه» (۱۹۶۱) و «فانی و الکساندر» (۱۹۸۳) این جایزه را برای کشورش سوئد کسب کرده است.

اصغرفرهادی نیز که یک بار در سال ۲۰۱۲ با فیلم «جدایی» این عنوان را کسب کرده بود، امسال نیز با فیلم «فروشنده» بار دیگر این افتخار را برای سینمای ایران به ارمغان آورد و نام خود را در کنار «آکی‌را کوراساوا» و «رنه کلمنت» قرار داد که همگی دو جایزه اسکار در کارنامه هنری‌شان دارند.

«کوروساوا» در سال ۱۹۵۱ برای فیلم «راشامون» اسکار خارجی افتخاری دریافت کرد و بار دیگر در سال ۱۹۷۵ با فیلم «درسو اوزالا» این عنوان را تکرار کرد.

با توجه به اینکه فرهادی هر دو جایزه اسکار خود را دوره‌های رقابتی اسکار خارجی کسب کرده از این حیث می‌توان او را یکه‌تاز اسکار در سینمای آسیا دانست.

«رنه کلمان» فرانسوی نیز در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۵۲ با فیلم‌های «دیوارهای مالاپاگا» و «بازی‌های ممنوعه» دو اسکار افتخاری به دست اورده است.

از نقطه نظر کشور نیز سینمای ایتالیا با کسب ۱۴ جایزه در بخش بهترین فیلم خارجی اسکار همچنان پیشتاز تمام ادوار این رویداد سینمایی است و فرانسه با کسب ۱۲ جایزه در این بخش در جایگاه دوم قرار دارد.

اسپانیا و ژاپن با ۴ جایزه، سوئد، اتحادیه جماهیر شوروی و هلند با ۳ اسکار خارجی و مجارستان، آلمان، آرژانتین، چک‌اسلواکی، سوئیس، اتریش و ایران نیز با ۲ جایزه پرافتخارترین کشورهای عرصه اسکار خارجی هستند.

سینمای ایران در میان 15 کشور جهان قرار دارد که پیش از یک بار موفق به کسب جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی (خارجی) شده‌ است.

اصغر فرهادی که امسال با فیلم «فروشنده» برنده دومین اسکار خود شد، پیش از این با فیلم‌های «جدایی نادر از سیمین»، «گذشته» و «درباره الی» نیز نماینده سینمای ایران در  آکادمی اسکار بوده است.

در ادامه مروری بر تاریخچه‌ی حضور سینمای ایران در اسکار خواهیم داشت:

 سال گذشته فیلم «محمد رسول‌الله» مجید مجیدی به اسکار معرفی شد و پیش از آن در سال‌های 93،92،91 به ترتیب؛ «امروز» رضا میرکریمی، «گذشته» اصغر فرهادی و «یه حبه قند» رضا میرکریمی ( البته بنابر تصمیم جواد شمقدری اسکار تحریم شد و یه حبه قند به آکادمی معرفی نشد.)

سال قبل تر هم «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی معرفی شد که اسکار خارجی را برای اولین‌بار برای سینمای ایران کسب کرد.

اگر به تاریخچه‌ی حضور سینمای ایران در اسکار برگردیم، فیلم «بچه‌های آسمان» ساخته‌ی مجید مجیدی که در سال 1377 با عنوان نماینده‌ی ایران به اسکار معرفی شد، برای اولین‌بار در جمع نامزدهای بهترین اسکار غیر انگلیسی زبان در سال 1999 انتخاب شد.

سالها پیش برای نخستین بار وزارت فرهنگ و هنر وقت در سال 1356 فیلم «دایره‌ی مینا» ساخته‌ی داریوش مهرجویی را به اسکار معرفی کرد و پس از آن فیلم «باد صبا» ساخته‌ی آلبر لاموریس به عنوان نماینده‌ی ایران در سال 57 راهی آکادمی اسکار شد.

سینمای ایران به مدت 16 سال نماینده‌ای به اسکار معرفی نکرد تا سال 1373 که فیلم «زیر درختان زیتون» ساخته‌ی عباس کیارستمی معرفی شد و سپس در سال 1374 «بادکنک سفید» به کارگردانی جعفر پناهی، سال75 فیلم معرفی نشد، 76 «گبه» محسن مخملباف، 77 «بچه‌های آسمان» مجید مجیدی (جزو نامزدها قرار گرفت)، 78 «رنگ خدا»مجید مجیدی، 79 «زمانی برای مستی اسبها» بهمن قبادی ، 80 «باران» مجید مجیدی ، 81 «من ترانه 15 سال دارم» رسول صدرعاملی ،‌ 82 «نفس عمیق» پرویز شهبازی‏، 83 «لاک‌پشتها هم پرواز می‌کنند» بهمن قبادی و 84 «خیلی دور خیلی نزدیک» رضا میرکریمی، 85 «کافه ترانزیت» ، 86 «میم مثل مادر» رسول ملاقلی‌پور و 87 «آواز گنجشکها» مجید مجیدی،88 «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی و سال 89 «بدرود بغداد» مهدی نادری به عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار معرفی شد.