.
سایت خبری تئاتر - گفتگو با ندا شاهرخی درباره نمایش «دژاوو»/ زنی در جستجوی مردش

.ندا شاهرخی کارگردان نمایش «دژاوو» ، دانشجوی دکترا در دانشگاه پاریس فرانسه ، نمایش دژاوو را در تماشاخانه آو از 18 آبان به روی صحنه برده است

به گزارش سایت خبری تئاتر/ندا شاهرخی: نمایش درباره زنی است که شوهرش را گم کرده و به جستجوی وی می‌رود و در ادامه جستجوهایش به یک اتاقک سرد و بارانی می‌رسد و در آنجا دو زن را ملاقات می‌کند که اتفاق‌های بین آنها موجب می‌شود مسیر زندگی زن ... دیدن ادامه ›› تغییر کند.

- دو سال پیش نمایشی را با تعدادی از شاگردانم انجام دادم. در این کار چند زن از عرصه ادبیات ایران حضور داشتند که در جایی با یکدیگر ملاقات می‌کردند. در‌‌ همان زمان کتابی را بر اساس نظریه اسپیواک می‌خواندم که سبب ایجاد دغدغه ذهنی برای من شد. این دغدغه ذهنی ,مسئلهی حذف با نادیده گرفتن تأتیر زنان در تاریخ ,سیاست و ادبیات بود . بنابراین تصمیم گرفتم طرحی را در رابطه با زنان ایرانی و تاثیرگذاری‌شان و حذف آنان در تاریخ و اسطوره مطرح کنم. این کار از سال گذشته با نویسنده دیگری به نام کیومرث قنبری آغاز و چهار ماه تمرین شد، اما متاسفانه به مرحله اجرایی با ایشان نرسید تا مجدداً امسال همراه با آیت دولتشاه و تعدادی بازیگر جدید شروع و به اجرای عمومی رسید.

-نمایش دژاوو به صورت کارگاهی شکل گرفته است،البته کارگاهی نه به معنایی که امروزه باب شده است که در آن کارگردان بدون نقشه راه و فقط با یک ایده ی مبهم همراه با چند بازیگر به مدت طولانی شروع به کار و اتود کردن می‌کند که در نهایت نتیجه کار , نمایشی آشفته از نظر فرم و مبهم از نظر محتوا است. شیوه ای که ما بر اساس آن کار کردیم کاملا سیستماتیک است.این شیوه دارای اصولی است و مانند کارگردانی کلاسیک نقشه راه دارد. که یکی از جدید ترین متود های کار کارگاهی است.در این متود تمرینات بر اساس ترکیبی از هنر مفهومی ,پرفورمنسو تئاتر طراحی میشود و بعد کم کم ایده به تمرینات تزریق شده و در نهایت متن نوشته می شود.

-فرم اجرایی نمایش «دژاوو» رئالسیم جادویی است . در اغلب موارد نمایش های با فرم رئالیسم جادویی به تکنیک صوتی و صحنه‌ای وابسته‌اند. اما ما در این کار تلاش کردیم با کم‌ترین وسایل ممکن این فضا را خلق کنیم و آن را فارغ از تکنیک های مکانیکی صحنه ای انجام بدهیم. این فرم اجرا بر اساس‌‌ همان نقشه راه به وجود آمده است.

این نمایش در حوزه تئاتر اجتماعی قرار می گیرد چرا که نقدی است بر روند حذف تأتیر زنان در جامعه.

تا به امروز که چهارمین اجرای این نمایش است , استقبال تماشاگران قابل قبول است . اما از آنجاییکه در یک سالن خصوصی اجرا می رویم و دسترسی به تبلیغات گسترده به علت هزینه بالای آن نداریم , جذب مخاطب برای ما بسیار دشوار است.

تئاتر جایگاهی در سیاست گذاری‌های فرهنگی‌ دولت ندارد. در حال حاضر تمام حمایت‌های مرکز هنر‌های نمایشی به غیر از چند نمونهٔ خاص از روی تئاتر‌ها برداشته شده است. من حدود ۱۱ سال است که در حوزه تئاتر کار می‌کنم، در ابتدا به عنوان دستیار و بعد به عنوانه کارگردان. هیچگاه تا این سال‌های اخیر به این حد وضع تئاتر را وخیم ندیده بودم. بعد از این همه سال و تحصیلات تا مقطع دکترا در فرانسه، من هنوز نمیتوانم از حمایت‌های مرکز برخوردار شوم، در یکی‌ از سالن‌های وابسته به مرکز اجرا بروم. چرا؟ این سوالی‌ است که مسئولین به من و افرادی مانند من باید پاسخ دهند. تا زمانی‌ که مسئولین نخواهند ,تئاتر جز سبد فرهنگی‌ خانوار‌ها هم قرار نخواهد گرفت، و به این ترتیب بدون حمایت دولت و کمبود تماشاگر از بین خواهد رفت.

بخشی از دلیل حضور بازیگران سینما در تئاتر به علت تأمین هزینه‌های آن است. همانطور که گفتم وقتی‌ حمایت دولت وجود ندارد ، هنرمندان این رشته برای زنده نگاه داشتن این هنر و همینطور گذران زندگی‌ مجبور به جذب مخاطب هستند . که یکی‌ از روش‌ها استفاده از بازیگران چهره است. که به نظر من در این شرایط قابل قبول است. و در برخی‌ از موارد هم انتخاب کارگردان می‌باشد. یعنی‌ نقشی‌ وجود دارد که مناسب این بازیگر سرشناس است. در این مورد هم نظر کارگردان بر همه چیز ارجحیت دارد. در مورد کار من، اتفاقا در ابتدا با یکی‌ از بازیگران شناخته شده صحبت کردیم و مدتی‌ نیز تمرین‌ها را پیش بردیم، ولی‌ متاسفانه توانایی‌‌هایی‌ که لازمه کار بود در ایشان وجود نداشت. مثل صدا و بدن تربیت شده. به همین علت هم من با بازیگران تئاتر کار کردم که این توانایی‌‌ها در آنها وجود دارد.

از نظر من به تئاتر باید به عنوان یک رسانه‌ نگاه کرد. همچون سینما و تلویزیون. تئاتر از آنجایی‌ که در ارتباط مستقیم با تماشاگر قرار دارد ، تأثیرگزاری آن بسیار بیشتر از هنر تصویر است و میتواند بسیار مثمر ثمر باشد. تخصص من تئاتر اجتماعی است و تز دکترای من متمرکز است بر روی تأثیر تئاتر بر بهبود وضع جامعه. تکنیک‌های بسیاری در این هنر وجود دارد که میتواند بسیاری از معضلات و مشکلات جمعه را به شیوه یی هنرمندان بیان کرده و حتا آنها را حل کند. البته این بحث به توضیحات بیشتری نیز دارد که چون جنبه‌ تخصصی پیدا می‌کند در اینجا مجالی نیست برای توضیح کامل آن.

اگر به همین شکل پیش برود، انبوه فارغ التحصیلان بیکار و حذف تدریجی تئاتر از سبد فرهنگی‌ جامعه را پیشبینی‌ می‌کنم.