تلنگر جدی هنر
محمدعلی ابطحی
رقابت انسانها با یکدیگر برای به دست آوردن هرنوع منفعتی یکی از مهمترین حوزههایی است که جوهر آدمها معلوم میشود. در این ارتباط است که اصلا اخلاق درگیر میشود. خیلیها تا منافعشان درگیر نشود، بهترین شعارها را میدهند. بهترین افراد هستند. در مقام نظری جوری از خودشان یاد میکنند که انگاری اصول اخلاقی در آنها جمع شده. حقوق دیگران را پاس میدارند اما وقتی که قرار است بین اخلاق و اصول اخلاقی و منافع فردی یکی برگزیده شود اگرچه نمیخواهند دیگران آنان را همانگونه که هستند بشناسند اما در عمل همه آن اصول اخلاقی را که مدعی بودند، زیر پا میگذارند. در تهران نمایشی روی صحنه است در فرهنگسرای نیاوران که به شکل زیبایی این حقیقت را با هنر فاخری ارائه میکند. نام نمایش سیستم گرون هلم است.
چهار نفری برای استخدام در شرکتی به رقابت پنهان درگیرند که یکی از آنان عضو همان شرکت است و تا آخر این ابهام وجود دارد که کدامیک از آنهاست. در این میان نشان میدهد که چگونه آدمی با گرایشهای اجتماعی مختلف وقتی پای منافع شخصیاش در کار باشد، با وجود همه ادعاهایی که دارد، چگونه تمام مبانی اخلاقی و اجتماعی را زیر پا میگذارد تا به آن برسد. این نمایشنامه که نویسنده آن جوردی گالچران اسپانیایی است در سراسر دنیا نمایش داده شده است و مورد استقبال قرار گرفته. شاید به دلیل اینکه این نوع رفتار مرز نمیشناسد. آقای کوشکجلالی آن را کارگردانی و ترجمه کرده و خانم آوا فیاض که همیشه غرق در تئاتر است، تهیهکننده این نمایش است. الهام پاوهنژاد، امیرحسین رستمی، سینا رازانی و رضا مولایی هم با بازیهای زیبا کار را بیشتر به چشم بیننده نوازش میدهند. رگههای طنز شیرین در مورد این موضوع تلخ که همه درگیر آن هستند، قدرت متفاوت نویسنده را نشان میدهد. چنان که اشاره رفت میگویند این کار در نقاط مختلف دنیا مورد توجه قرار گرفته است. بعضی خصلتها هست که متاسفانه دامن انسانها را گرفته و در هر جامعهیی به شکلی بروز میکند اما نمایش آن در ایران از طعم متفاوتی برخوردار بود. دلیل تفاوتش هم در این است که در ایران به دلیل فقدان هویت جمعی و به دلیل اینکه به نوعی ریاکاری نهادینه شده است. آدمهای جامعه در سنین مختلف و در مراسم گوناگون و برای به دست آوردن هر نوع امکانی باید رنگهای گوناگون را بشناسند و تحت تاثیر آن رنگها هویتهای جدید و متفاوتی برای خود تعریف کنند. در این جامعه هر چهار شخصیت نمایش سیستم گرون هلم ذهن مخاطب ایرانی را به سرعت به سمت مشابهسازیهایی میبرند که در سطوح مختلف جامعه، معمولا اهالی ایران یا مستقیما درگیر آن هستند یا نمونههای فراوانی از آن را دیدهاند. اهالی هنر تنها گروه موثری هستند که میتوانند تلنگرهای جدی به جامعه بزنند و آن را اصلاح کنند.
روزنامه اعتماد،امروز 6 مرداد 93،صفحه آخر
http://etemadnewspaper.ir/Released/93-05-06/151.htm