اینک انسان.
مسئله این نیست؛ دغدغه این است.

ریشه ی ناامیدی، دلهره و هراس بشر از ابتدای تاریخ در زندگی فردی و اجتماعی، تزلزل و رخنه ی شک در الگوهای اعتقادی و باورهای اوست. نمونه هایی که با ابزار شدن توسط مدعیان نجات انسان، دچار خدشه یا ترکیدگی شده و بهانه ی کسانی می شوند که با ساخت، پردازش و مدار قرار دادن تئوری، قوانین و احکام خودنوشته، انسانیت را به مسلخ می برند. گفتمان سازانی که به نام دین، آزادی و مردم، در قرون متمادی حقایق آنها را قربانی کردند. عجیب نیست که پیامبران، قدیسان، صلحا، دانشمندان، سیاسیون، ادیبان، مورخان، فیلسوفان، هنرمندان و ... به دست مدعیان سعادت بشر شهید شدند؛ که البته بستر اصلی و مشترک آن، فریب مردم توسط گفتمان پردازها بوده است. چرا که قدرتمندان از نزدیک، بی دفاعند. همچون زمانه و دنیای معاصر پست مدرن ما.
یکی از این بزنگاههای تاریخ یهودیت و مسیحیت در انتخاب مردم، موضوع عفو و بخشش مسیح(ع) یا باراباس توسط آنهاست. اینکه آیا طبق قانون زمانه ی مردم اورشلیم در حاکمیت پونتیوس پیلاتوس، افکار عمومی چگونه هدایت و مهندسی شد تا منتج به رای مردم برای عفو و بخشش باراباس گردید یا این هدایت و مهندسی انتخابات، صرفا از طرف حاکم سرزمین بود یا کاهنان یهود؟ در حوصله ی این بحث نیست و به همین بسنده می کنم که با توجه به قرائت رسمی تاریخ، در جنگ روایت ها، کم ... دیدن ادامه ›› رنگ کردن نقش پونتیوس پیلاتوس در به صلیب کشیدن مسیح(ع) شاید قرائتی سکولاری در دفاع از امپراتوری روم و نظام های اجتماعی و حکومت های دارای منشاء قدرت زمینی باشد؛ که البته نمی توان دشمنی کاهنان یهود را در اعلام دین تازه و نادیده گرفتن منافع نامقبول و نامشروع آنها نادیده گرفت. زیرا جنگ کهنه با نو همیشگی خواهد بود. اگر چه نویسنده ی مطرح نمایشنامه ی "اینک انسان" قصد روایتگری تاریخ مسیح(ع) یا دفاع از روایت خاصی را ندارد. زیرا به فراروایت انسان می اندیشد. یعنی به مذبح بشریت که همچنان قربانی می طلبد. سئوالی که ساموئل بکت هم در نمایشنامه ی "در انتظار گودو" به همین بزنگاه انتخاب تاریخی در تمدن بشر اشاره می کند(ولادیمیر: گوگو، چرا از اون دو تا دزد یکی شونو بخشیدند. ت، سیروس طاهباز)
نمایش اینک انسان حمیدرضا نعیمی نیز همین دغدغه ی انسانی را دارد. انسان کیست؟ که هست؟ کجاست؟ آیا هراس و دلهره ی هستی، همراه همیشگی انسان خواهد بود؟
بیایید فعلا در پاسخ سئوال ارمیای نبی(ع) که فرمود: چرا راه شریران خوش انجام است و خائنان ایمنند و مرد عادل در عدالت خود هلاک می شود؛ کمی به افکار خود به شوخی بگوئیم که: هنوز کورسوی چراغ انسانیت روشن است و چلچراغ عشق پژمرده نشده است. شاید با سرنوشت غریق کشتی تایتانیک آویخته بر تخته پاره ای در شب دهشت اقیانوس همراه شویم.

حمیدرضای عزیز، دستمریزاد به تو و عوامل نمایشتان که در متن و اجرا به لحاظ زیبایی شناسی، هنری، انسانی و اجتماعی، کم و کاستی ندیدم.

با احترام - محمدرضا خسرویان
1403/10/7