کسرا قنبری فعال هنری

استاد زنجان‌پور عزیز دل ماست اما نمایش ایرادات جدی داره. مهم‌ترینش به نظر بنده، عدم درک درست ایشان از کاراکترهاست. شخصیت‌پردازی‌ها واقعا بلاتکلیف و ناملموس هستند. مخاطب نمیدونه چه موضعی باید در برابرشون داشته باشه. توو هیچ دسته‌بندی‌ای نمیشه قرارشون داد و این دلیلش، همون درک نادرسته. کاراکتر آقای زنجان‌پور، یه جا مرموزه، یه‌ جا مهربونه، یه جا عصبیه، یه جا نامتعادله، یه جا نصیحت‌گره و یه جا، خودخواه. میفهمم که کاراکتر میتونه همه اینا همزمان باشه و دچار تعارضات باشه اما اون موقع، باورپذیریه که مهمه. مخاطب واقعا باور کنه که این کاراکتر انقدر پارادوکسیکال و غیرقابل لمسه. اما اینجا همه‌چیز بلاتکلیف بود. شخصیت اُرِس هم پا در هوا بود. همش منتظر بودم یه حرکتی بزنه آخرش و چیزی روو کنه، خصوصا اینکه نمایش با اون شروع شد اما انگار نه انگار. یک موجود زائد و مضحک بود واقعا. به حرف اومدنش هم در پایان، چیز عجیبی نبود. منتظر رو کردن آس بودم که اتفاق نیفتاد. از کارگردانی مثل استاد بعیده که بازیگرها انقدر همدیگه رو ماسکه کنن و اکت‌هاشون دیده نشه‌. تعویض صحنه‌ها بسیار ابتدایی و سطحی بود. نوع ادای دیالوگ شخصیت آقای زنجان‌پور، شعاری و گل‌درشت بود. بازی آقای بهرامی خیلی خوب بود. در کل اجرای ضعیفی دیدمش و انتظارم خیلی بالاتر بود. متن هم با اینکه درباره‌ی آرت بود ولی گیرایی لازم رو نداشت. تصنعی بود و رویکردش نسبت به حرف عمیقی که می‌خواست بزنه، سطحی و باسمه‌ای بود. خسته نباشید میگم به گروه

*خطر اسپویل*

《دیالکتیکِ تثلیث》

منتشرشده در سایت هالین
نویسنده: کسرا قنبری


تز + آنتی‌تز = سنتز

همین فرمول آشنای هگل، شِمایی کلی از اثر به دست می‌دهد. علیرضا اخوان در قسمت دومِ سه‌گانه‌‌ی خود که هرسه با انتخاب ... دیدن ادامه ›› هوشمندانه‌ای، سنتز نام­‌گذاری شده‌اند، به سراغ یک موضوع باب روز رفته است؛ فریاد خاموش زنان
قبل از اینکه نمایش را ببینم، آرزو کردم که با یک اثر به ظاهر فمینیستیِ شعارزده روبرو نشوم. خوشبختانه نشدم اما این‌­بار بعد از نمایش حسرت خوردم که چرا اثر در بخش‌هایی از اجرا، برای عدم شعارزدگی، به ساده‌انگاری روی آورده است. ذات این متن با اینکه صامت است، پیچیده است. خصوصا از نظر وجه تمثیلی که قابل ستایش است. بنابراین، این متن سادگی نمی‌طلبد. پُرواضح است که سادگی با مینیمالیسم تفاوت دارد. در این اثر، طراحی صحنه و لباس، مینیمال اما کارگردانی، ساده و دم‌دستی است. مقصودم از کارگردانی، مشخصا طراحی میزانسن و ترکیب‌بندی صحنه است.
هرچقدر زیرلایه‌ها، مفاهیم و نمادهای متن، عمیق و تامل‌برانگیز است، میزانس­ن‌های خطی و ترکیب‌­بندی تخت، سرراست و مستقیم است و به تنِ متن نمی‌نشیند. البته یک مشکل اساسی با متن دارم. اینکه تهی بودن آن از کلام، الحاقی به نظر می‌رسد. یعنی نویسنده می‌خواسته به هرقیمتی که شده، کلمه‌ای از دهان پرسوناژها خارج نشود. این سکوت نمادینِ حاصل از اُتوریته‌ی پدر را می­فهمم اما چرا خود پدر هرگز صحبت نمی­کند؟ شاید بگوییم نویسنده قصد داشته که او را هم قربانی چیز دیگری نشان دهد یا اینکه بر نبود ارتباط کلامی(حسی) او با دخترانش تاکید کند اما فکر می‌کنم این­ها هم برداشت‌های الصاقی هستند. این متن، امکان برداشت­‌های فرامتنیِ چندگانه‌ی جذابی را فراهم می‌کند که شاید گاهی گول‌زننده هم باشند اما الحق و الانصاف که در سمبول­‌گرایی محشر است. از خود عدد 3 شروع میکنم که اول از همه به همان فرمول اولیه که عرض کردم برمیگردد. 3 عدد لباس­شویی، 3 بار دَر زدن، 3 کاراکتر، سه‌گانه‌ی مقدس الوهیت و مثلث خالق و اثر و مخاطب. برخورد دو چیز ناهمسان که می‌دهد محصول سومی و این محصول سوم، هم اولی هست و هم دومی و درعین حال، هیچ کدامشان نیست.

صحنه‌ای تمام سفید تا آلودگی‌ها را برجسته کند و دو دختر تیره‌پوش که برجستگی‌های آن هستند و باید پاک(صاف) شوند. برای پاک کردن رد چه گناهی 3 لباس­شویی لازم است؟
کوله‌پشتی دختر دوم که نشان از آگاهی او می‌دهد و اوست که طغیان می‌کند.
کلاه‌خودهایی که برای بازداشتن آمده‌اند اما برداشت شخصی پدر از آن‌ها، کشتن است. پوستینی که مثل سجاده بر روی زمین پهن میشود و پدر به اسم دین، می‌خواهد روی آن، دخترش را قربانی و پیشکش کند. پدری سنتی که دست‌هایش را در تشت مسی می‌شوید و با جعبه­ پیتزایی که مدل آپدیت شده‌ی توتالیتاریسم‌اش است، برمی­گردد تا این چرخه‌ی معیوب ادامه یابد. چرا؟ چرایش واضح است و مهم نیست. مهم این است که دارد اتفاق میفتد. همه‌ی این نشانه‌ها­، خبر از آیکونیک عمل کردن نویسنده و کارگردان می‌دهد. بدون اینکه دچار نمادبازی و ادا و اطوار شود.
اوج کار در اجرا برای من، صحنه‌ی صحبت دو دختر بعد از قتل پدر است. جایی که صدای لباس­شویی‌ها مانع از شنیدن دیالوگ‌ها می‌شود. انگار که دختر اول، گوش شنوایی برای نصیحت‌های دختر دوم که حالا با مرگ پدر، توانسته یونیفرم‌اش را از تن درآورد، ندارد. اصلا متن از زاویه دید دختر اول است. برای همین سکوت کامل پدر، برایم غیرمنطقی است.

سنتز، نوعی تئاتر آزار است که تعلیق آن، از شروع تا بعد از پایان نمایش، مخاطب را رها نمی‌کند. برداشت پشت برداشت. خوانش پشت خوانش و سعی برای چهارتا کردن دودو تاهای این نمایش.

اعتراف‌ها و دروغ‌ها
(خطر اسپویل)

خسته نباشید میگم.
معنی تئاتر تعاملی در ایران بد جا افتاده واقعا. اینکه من کسی رو ببخشم یا نبخشم، تاثیری در سرنوشت حقوقی اون نداره. این قضیه که خودت رو جای کسی بذاری و ببینی جنایتی که انجام داده، قابل بخشش هست یا اینکه اصلا مقتول حقش بوده بمیره یا نه، دمده شده واقعا. از جنایت و مکافات داستایوفسکی اینو داشتیم و در ایران هم، فیلم‌های اصغر فرهادی(نه از نوع جنایی بلکه از نوع قضاوت مخاطب و سوال ایجاد کردن) اینطوری بودن. پس سانتیمانتاله این نوع از تعامل. بهترین شخصیت کار برای من سعید(دکتر) بود که شخصیت‌پردازی درستی داشت. این شیوه که یک کار تلخ رو با لحظات طنز، تلطیف کنی هم رو مخمه. هرچند به تیکه‌های طنزش واقعا خندیدم اما این شیوه‌ رو که فراگیر هم شده، دوس ندارم. متن رو هم دوس نداشتم. قابل پیش‌بینی بود. یه جاهایی هم جم تی‌وی میشد. بازی‌های بدی نداشت. خانم معتاد خوب بود. هرچند نمیدونم چرا هر زنی که تو ایران نقش معتاد بازی میکنه، خوب درش میاره. کارگردانی ساده و پیش پا افتاده بود. عدم استفاده از موسیقی رو پسندیدم. قصه اونقدر تلخه که موسیقی فقط رومانتیکش میکرد. در کل کار متوسط رو به پایینی بود برای من

من که نمایش ندیدم. فقط سه نفر رو دیدم که سجاد افشاریان‌وار(نه با اون کیفیت) اومدن یه سری چیز تعریف کردن. لااقل افشاریان با کیفیت بازی و تُن و لحن صدا مخاطب رو جذب میکنه، این ۳ بازیگر که همینا رو هم نداشتن. مگه میشه یه متن انقدر غیرواقعی و هندی و متصنع باشه؟ کارگردان دقیقا در این نمایش چه نقشی داشت؟ میزانسن‌ها که بسیار ساده و ابتدایی بودن. بازی‌ها مصنوعی و مکانیزه بودن. تنها نکات مثبت کار، طراحی نور و لباس بود و ویدئویی که قبل شروع از میدان آزادی پخش شد. چه موسیقی شاهکاری داشت. کاش تو همون لحظه‌ها می‌موندم و این نمایش برام شروع نمیشد.